Strefa rodzica
DRODZY RODZICE
Zapraszamy do zapoznania się z ciekawymi artykułami:
nie-bojmy-sie-smucic-258-1217_230417_125521
„Smutek jest bardzo ważną i potrzebną emocją, choć prawda jest taka, że
za nim nie przepadamy. Nie ukrywamy tej niechęci ani przed sobą, ani przed dziećmi. Nic dziwnego, że tak jest. Smutek to przecież także trudne uczucie. Jednak umiejętność przyjęcia go, zrozumienia i ostatecznie poradzenia sobie z nim jest jedną z kluczowych spraw, które powinny poznać nasze dzieci…”
mniej-znaczy-wiecej-jak-chronic-dziecko-przed-prze_230417_130311
„Dzieci potrzebują zdrowej stymulacji zmysłów: jedne mniejszej, inne większej. Tolerancja wrażeń sensorycznych dla każdego przedszkolaka może mieć inny charakter. Uważność na potrzeby i możliwości dziecka pozwala chronić je przed nadmiarem bodźców. Kiedy jest ich za dużo, ośrodkowy układ nerwowy nie może ich zintegrować. Dzieci, które nie potrafią przyjąć i uporządkować zbyt dużej ilości bodźców, chronią się przed nimi we właściwy dla siebie sposób, a ich reakcje mogą się istotnie różnić…”
JAK MÓWI DZIECKO ?
Trzeci rok życia dziecka
Prawidłowo rozwijające się dziecko:
-zaczyna budować zdania, na początku proste, dwa-, trzywyrazowe, a następnie dłuższe, złożone z czterech, pięciu słów;
-pod koniec trzeciego roku życia potrafi zbudować poprawne zdania pojedyncze rozwinięte i złożone;
-zadaje pytania i przeczy;
-odmienia wyrazy, na początku rzeczowniki przez przypadki – zaczyna od mianownika, biernika i dopełnienia, a następnie używa narzędnika, miejscownika i celownika;
-dość często błędnie odmienia wyrazy (popełnia błędy fleksyjne);
-przestaje mówić o sobie w trzeciej osobie na rzecz pierwszej osoby, ale zaimek osobowy ja pojawia się dopiero w czwartym roku życia;
-używa zaimka moje;
-używa wielu rzeczowników, czasowników, a także innych części mowy, choć w mniejszym stopniu, na przykład przymiotników;
-nie używa jeszcze rzeczowników oznaczających pojęcia abstrakcyjnego, takich jak miłość, radość;
-posługuje się około 1000 słów;
-w swoim zasobie głosek posiada samogłoski [a],[o],[u],[i],[e],[y], spółgłoski [m],[p],[b],[f],[w],[t],[d],[n],[k],[g],[h],[l],[ś],[ź],[ć],[dź],[ń] oraz samogłoski półotwarte [j],[ł];
-może upraszczać i skracać wyrazy, a głoski trudniejsze zastępować łatwiejszymi, na przykład[k],[g] może zastępować głoskami [t],[d]; głoski [s],[z],[c],[dz] oraz [sz],[ż],[cz],[dż] głoskami [ś],[ź],[ć],[dź]; a głoskę[r] głoskami [l] lub [j].
Czwarty rok życia dziecka
Prawidłowo rozwijające się dziecko:
-posługuje się coraz dłuższymi zdaniami, zbudowanymi z podmiotu i orzeczenia oraz przydawek, okoliczników i dopełnień;
-dysponuje pełnym zakresem zdań złożonych;
-coraz lepiej się orientuje w różnicach między przeszłością, teraźniejszością oraz przyszłością;
– zaczyna rozumieć relacje czasowe, na przykład przed obiadem, po kolacji, po kąpieli, ale rzadko się nimi posługuje;
-do określenia czasu najczęściej używa przysłówków, takich jak wczoraj, jutro, już;
-zdaje bardzo dużo pytań, zwłaszcza tych rozpoczynających się od słowa dlaczego;
-używa coraz więcej rzeczowników, czasowników, jak również innych części mowy – przymiotników, przysłówków, zaimków;
-posługuje się pojęciami abstrakcyjnymi oraz czasownikami nazywającymi czynności woli, takimi jak daj, chcę, wolno, trzeba, zabronić, za pomocą których może wpływać na zachowanie osób ze swojego otoczenia;
-wymawia głoski [s],[z],[c],[dz];
-w swoim słowniku czynnym posiada około 1500 wyrazów.
Piąty rok życia dziecka
Prawidłowo rozwijające się dziecko:
-kształtuje umiejętności narracji – relacjonuje, co się wydarzyło w przedszkolu, na placu zabaw, w sklepie czy u babci;
– opowiada co się działo w niedalekiej przeszłości, a także co nastąpi w bliskiej przyszłości;
-opowiada, co widzi na obrazku;
-tworzy najwięcej neologizmów słowotwórczych, czyli nowych, oryginalnych słów, zbudowanych na wzór innych, na przykład czesak czyli grzebień; gotowacz, czyli kucharz; pilnowaczka, czyli opiekunka; dowodzą one jego kreatywności i aktywności językowej;
-pyta dorosłych: Jak się to mówi?;
-opisuje cechy przedmiotów, ich przeznaczenie i funkcje;
-wyjaśnia znaczenie słów, rozumie i samodzielnie buduje proste definicje oraz zagadki;
-stosuje nazwy ogólne nazywające kategorie nadrzędne typu jedzenie, picie, zabawki, ubranie, meble;
-rozumie oraz nazywa stosunki przestrzenne i czasowe;
-realizuje samogłoski nosowe [ą],[ę];
-wymawia głoski[sz],[ż],[cz],[dż], chociaż w mowie spontanicznej zdarza się, że są zastępowane głoskami [s],[z],[c],[dz];
-niekiedy wymawia już głoskę [r], choć może być jeszcze zastępowana głoską [l];
-w swoim słowniku czynnym posiada około 2000 wyrazów.
Szósty rok życia dziecka
Prawidłowo rozwijające się dziecko:
-dysponuje wszystkimi częściami mowy, kategoriami oraz rodzajami zdań występującymi w języku polskim;
-używa liczebników głównych i porządkowych, co się wiąże z rozumieniem pojęcia zbioru;
-nazywa pory roku, pory dnia, dni tygodnia i miesiące, pamięta imiona bohaterów książek, stosuje nazwy ogólne, takie jak owoce, warzywa, kwiaty;
-wymyśla wierszyki, bajki, zagadki;
-opowiada trzyelementową historyjkę obrazkową;
-odchodzi od dosłownego rozumienia słów i wyrażeń, zaczyna używać słów i zwrotów o znaczeniu metaforycznym;
-potrafi bawić się słowami, rymować, dostrzega wieloznaczność wyrazów, zauważa niuanse językowe;
-nawiązuje i prowadzi dialog z dorosłym niebędącym członkami rodziny;
-potrafi uzgodnić poglądy, łagodzić spory, wyrażać akceptację, nie przerywać swojemu rozmówcy, czekać;
na swoją kolej w rozmowie;
-wymawia wszystkie głoski języka polskiego;
-posiada bogaty zasób leksykalny, który wynosi około 2500 wyrazów.
WSPIERANIE ROZWOJU DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM
Wiek przedszkolny to okres w rozwoju dziecka od trzeciego do siódmego roku życia. W tym czasie czynności rozwojowe dziecka ulegają zmianie, wychodzi ono poza rodzinę, poznaje szersze środowisko, zaczyna pełnić nowe role i funkcje społeczne. Przedszkolak uczy się być samodzielny, obserwuje świat zewnętrzny, uczy się myśleć krytycznie i nawiązywać relacje z innymi. W okresie przedszkolnym zachodzą duże zmiany w rozwoju fizycznym, psychicznym i społeczno emocjonalnym, które mają ogromny wpływ na rozwój osobowości małego człowieka w późniejszych okresach rozwoju, jak i w dorosłym życiu.
Prezentujemy najważniejsze osiągniecia dziecka wynikające z etapu rozwoju, na którym aktualnie się znajdują.
Rozwój umiejętności dziecka w zakresie rozwoju fizycznego
3-LATEK
• sygnalizuje swoje podstawowe potrzeby fizjologiczne,
• samodzielnie korzysta z toalety (spuszcza wodę, myje ręce),
• samodzielnie je posiłki, używając łyżki lub widelca,
• pije z kubka,
• reaguje na proste polecenia,
• reaguje na dźwięk,
• umie zbudować wieżę z klocków,
• umie chodzić na palcach (dwa, trzy metry),
• wskakuje obunóż na stopień,
• schodzi i wchodzi po schodach (może dostawiać nogi), trzymając się poręczy,
• umie rysować formy okrągłe (domykać linie, kształt nie musi być idealny),
• przebiega około 20 metrów bez asekuracji.
4-LATEK
to, co 3-latek, a dodatkowo:
• wykonuje samodzielnie czynności związane z korzystaniem z toalety,
• potrafi posługiwać się sztućcami
• jego ruchy są coraz bardziej skoordynowane i płynne,
• zaczyna łączyć proste ruchy w coraz bardziej złożone, np. bieganie z klaskaniem,
• rysunki są coraz bardziej szczegółowe,
• pojawiają się pierwsze znaki graficzne (litery, cyfry),
• zjeżdża ze zjeżdżalni, huśta się przy pomocy dorosłego,
• umie podskakiwać obunóż,
• chwyta piłkę,
• potrafi kopnąć piłkę,
• umie przenieść wodę w kubku, nie rozlewając jej,
• umie budować wieże składające się co najmniej z 6 – 7 klocków,
• prawidłowo trzyma kredkę.
5-LATEK
to, co 4-latek, a dodatkowo:
• rozpoznaje kierunki – strona lewa, prawa,
• potrafi posługiwać się nożyczkami,
• prawidłowo trzyma ołówek,
• chodzi po równoważni,
• skacze na jednej nodze, również naprzemiennie,
• potrafi stać na jednej nodze przynajmniej 5 sekund,
• umie skakać na skakance,
• korzysta z urządzeń przeznaczonych dla dzieci, potrafi samodzielnie się huśtać na huśtawce,
• umie rzucać i chwytać piłkę,
• potrafi jeździć na hulajnodze,
• kopie piłkę z rozbiegu,
• ruchy w zakresie motoryki małej są coraz bardziej precyzyjne – koloruje, nie wychodząc za linię,
nawleka koraliki na sznurek.
6-LATEK
to, co 5-latek, a dodatkowo:
• potrafi sznurować buty,
• rozpoznaje stronę lewą i prawą swojego ciała,
• tnie papier po linii prostej, krzywej i łamanej,
• prawidłowo trzyma narzędzia pisarskie i malarskie,
• umie rzucać piłką do celu, wyrzucić piłkę na znaczną odległość (ok. 4 m ),
• sprawnie biega, skacze i się wspina,
• skacze naprzemiennie,
• umie zachować równowagę przez minimum 10 sekund,
• lubi zabawy ruchowe, chętnie eksperymentuje z ruchem,
• umie przejść po linii co najmniej 1 m bez utraty równowagi,
• umie narysować podstawowe figury geometryczne, rysuje postać człowieka,
• planuje rozmieszczenie elementów na kartce.
Rozwój umiejętności dziecka w zakresie rozwoju emocjonalnego
3-LATEK
• przeżywa silnie emocje, nawet jeśli są krótkotrwałe,
• spontanicznie wyraża emocje, nie kontroluje ekspresji emocji,
• bawi się obok innych dzieci, podejmuje próby wspólnej zabawy,
• jest pogodny i zadowolony, kiedy może się bawić i przebywa w miejscu bezpiecznym i przyjaznym,
• podporządkowuje się poleceniom nauczyciela.
4-LATEK
to, co 3-latek, a dodatkowo:
• jest w stanie określić, kiedy się cieszy, a kiedy złości,
• okazuje radość i zadowolenie w sytuacjach, kiedy stwierdza, że coś zostało dobrze zrobione lub zostały spełnione jego oczekiwania,
• przeżywa emocjonalnie bajki, opowiadania – wciela się w bohaterów,
• lubi być chwalony przez dorosłych i być w centrum zainteresowania,
• stara się dostosować do zasad ustalanych przez dorosłych,
• podejmuje próby czekania na swoją kolej,
• odróżnia prawdę od kłamstwa,
• oczekuje od dorosłych, że spełnią to, co obiecali,
• wyraża swoje emocje i uczucia przez śpiew, twórczość plastyczną, konstrukcyjną
i ruchową.
5-LATEK
to, co 4-latek, a dodatkowo:
• nie płacze podczas rozstawania się z rodzicami (opanowuje lęk separacyjny),
• rozróżnia emocje, które powodują jego dobry nastrój, dąży do takich emocji,
• jest pogodny, radosny, ufny – przeważają emocje pozytywne pomagające w otwarciu na świat,
• lubi wiedzieć, że jest szanowany, lubiany przez dzieci, kochany, wciela się w wiele ról, emocjonalnie związanych z byciem najlepszym i najwspanialszym oraz bardzo wyjątkowym ( superman, król, czarodziej),
• rozwija swoją wrażliwość w stosunku do zwierząt, stara się pomagać w opiece nad nimi,
• eksperymentuje ze śpiewem, formami plastycznymi, ruchem, by wyrażać swoje emocje,
• umie nazwać podstawowe emocje.
6-LATEK
to, co 5-latek, a dodatkowo:
• jest otwarty na innych, lubi być pomocny,
• umie określić, jak się czuje,
• rozróżnia emocje przyjemne od nieprzyjemnych,
• interesuje się samopoczuciem innych dzieci, potrafi ocenić nasrój i nastawienie innej osoby do siebie, zabawy i podejmowanych działań,
• stara się unikać nieprzyjemnych emocji, jest czuły na krytykę, nie lubi przyznawać się do winy,
• potrafi nawiązywać przyjaźnie,
• ma przyjaciela, bardzo często tej samej płci.
Rozwój umiejętności dziecka w zakresie rozwoju społecznego
3 – LATEK
• wie, jak ma na imię,
• słucha i wykonuje polecenia,
• przygląda się uważnie zachowaniom dorosłych i innych osób, naśladuje je,
• komunikuje swoje potrzeby związane z zabawą i przebywaniem z innymi osobami,
4-LATEK
to, co 3-latek, a dodatkowo:
• wie, jak się nazywa i jak nazywają się jego bliscy,
• potrafi wskazać, gdzie mieszka,
• potrafi zaprosić do zabawy inne dziecko,
• uczy się przestrzegania zasad obowiązujących w grupie,
• uczy się dzielić z innymi osobami, np. dzieli się zabawką.
5-LATEK
to, co 4-latek, a dodatkowo:
• wie, jak się nazywa i gdzie mieszka,
• potrafi bawić się z innymi dziećmi, zaprasza je do zabawy,
• umie wykazać inicjatywę w zabawie i zaprosić do niej inne dzieci,
• zwraca uwagę na inne dzieci,
• zna słowa: proszę, przepraszam, dziękuję i stara się je stosować w odpowiednich sytuacjach,
• przestrzega kodeksu dobrego postępowania, ustalonego wspólnie z nauczycielem i innymi dziećmi,
• nie poddaje się podczas niepowodzeń,
• komunikuje się niewerbalnie, żeby przekazać coś innym osobom lub zaprosić do wspólej zabawy.
6-LATEK
to, co 5-latek, a dodatkowo:
• zna podstawowe informacje o sobie, wie, że należy je ujawniać tylko określonym osobom,
• wie, że jest Polakiem i mieszka w Polsce, potrafi krótko opowiedziec o swoim kraju,
• lubi przebywać i bawić się z innymi dziećmi, zaprasza innych do zabawy,
• umie opiekować się zwierzęciem, jeśli je ma,
• potrafi okazywać szacunek dorosłym i dzieciom,
• zna zasady zachowania się w różnych miejscach i stosuje się do nich,
• stosuje zwroty grzecznościowe,
• współdziała z innymi, czeka na swoją kolej, umie przegrywać w rywalizacji sportowej lub związanej z różnymi grami.
Rozwój umiejętności dziecka w zakresie rozwoju poznawczego
3-LATEK
• zna co najmniej 500 słów związanych z codziennymi czynnościami oraz nazwami przedmiotów z otoczenia,
• podąża za uwagą dorosłego,
• codziennie uczy się nowych słów,
• mówi krótkimi, prostymi zdaniami,
• nazywa podstawowe kolory,
• odróżnia elementy takie same i różne,
• potrafi policzyć kilka rzeczy,
• chętnie słucha opowiadań, baśni i bajek,
• charakteryzuje się dużą wyobraźnią – wymyśla zabawy, niewidzialne postacie,
• potrafi powiedzieć, jak się nazywa, i pokazać, ile ma lat,
• rozwiązuje proste problemy,
• rozumie czas teraźniejszy i to, co nastąpi potem (przyszłość).
4-LATEK
to, co 3-latek, a dodatkowo:
• zna około 1500 słów dotyczących najbliższego otoczenia,
• jego mowa jest zrozumiała,
• zadaje dużo pytań dotyczących znaczenia słów oraz otaczającego świata,
• lubi rozmawiać i dyskutować,
• potrafi skoncentrować się na jednej rzeczy co najmniej 7 – 10 minut,
• bawi się w jedną zabawę przynajmniej 10 – 15 minut,
• rozpoznaje około 6–10 kolorów,
• powtarza proste wierszyki i piosenki, może samodzielnie układać piosenki,
• potrafi policzyć minimum do 5,
• rozpoznaje głosy zwierząt, urządzeń elektrycznych,
• grupuje elementy takie same, podobne,
• rozwija rozumienie następstwa czasu (teraz, przedtem, potem).
5-LATEK
to, co 4-latek, a dodatkowo:
• zna co najmniej 2500 słów, interesuje się światem, zadaje wiele pytań i wnioskuje,
• bawi się w zabawy tematyczne, wykorzystując swoją wyobraźnię oraz zapraszając inne dzieci do zabawy i przypisując im role,
• zapamiętuje i wykonuje polecenia,
• opowiada historyjki obrazkowe,
• porównuje dwa obrazki, które różnią się szczegółami,
• dobiera elementy w pary, przeprowadza proste klasyfikacje,
• dodaje i odejmuje w zakresie 10 z wykorzystaniem liczmanów,
• potrafi zastosować liczebniki porządkowe,
• używa w zabawie przedmiotów w znaczeniu symbolicznym,
• rozróżnia litery, potrafi przeczytać swoje imię i inne proste wyrazy,
• umie różnicować dźwięki,
• prawidłowo wymawia wszystkie głoski.
6-LATEK
to, co 5-latek, a dodatkowo:
• zna około 4000–6000 słów,
• mówi płynnie, wyraźnie i wyraziście,
• pamięta wierszyki i piosenki,
• orientuje się w czasie i przestrzeni,
• klasyfikuje i kategoryzuje,
• ma rozwinięte pojęcie liczby, kształtu, wielkości, kierunku, odległości, stosunków czasowych,
• dodaje i odejmuje, korzystając z liczmanów,
• łączy elementy w zbiory,
• rozpoznaje, zapamiętuje i odtwarza dźwięki,
• potrafi rozumować logicznie na miarę swoich możliwości (co nie pasuje, jaki jest kolejny element),
• odróżnia rzeczywistość od świata fikcji, nawet jeśli wykorzystuje jedno i drugie w zabawie.
RODZICOM I DZIECIOM na coraz dłuższe , jesienne wieczory polecamy
następujące pozycje książkowe do wspólnego oglądania i czytania.
Dla starszych przedszkolaków:
1. Weronika Kurosz: “Skarby leśnych braci”
2. Paweł Pawlak: “Ignatek szuka przyjaciela”
3. Tomasz Szwed: “Jesień w klinice małych zwierząt w Leśnej Górce”
4. Zuzanna Szelińska, Diana Karpowicz: “Krótka historia Polski”
5. Maria Terlikowska: “Przygody kropli wody”
6. Oscar Brenifier :” Uczucia co to takiego?”
Dla młodszych przedszkolaków proponujemy:
1.Marianna Oklejak: “Cuda wianki. Polski folklor dla najmłodszych”
2.Dorota Gellner: “Deszcz i inne historyjki”
3.Ulf Stork, Charlotte Ramel: “Cynamon i Trusia. Wierszyki o złości i radości”
4.Rotraut Susanne Berner: “Jesień na ulicy Czereśniowej”
5.Danuta Parlak: “O misiu, który szukał przyjaciela”
6.Katarzyna Bujakiewicz: “Drzewo”
7.Małgorzata Flis: “Gwizdek nie chce spać”
8.Eliza Piotrowska: “Bajka o drzewie”
Aby w kreatywny sposób zabić nudę i wspomóc rozwój dziecka zarówno
umysłowy, poprzez rozwiązywanie problemów i zagadek, jak i manualny
polecamy gry planszowe np..
“Kociaki łobuziaki”
“Pędzące żółwie”
“Nogi stonogi”
“Ratuj króliczki” w różnych wersjach; kolory pudełek mają znaczenie
zielone – dla 3+
niebieskie – dla 4+
żółte – dla 5+
czerwone – 6+ najbardziej skomplikowane.
ŻYCZYMY MIŁEJ ZABAWY
- Dziecko obserwuje.
- Dziecko słucha.
- Dziecko nie zawsze rozumie.
- Pomóżmy mu.
W związku z obecną sytuacją za naszą wschodnią granicą polecamy Państwu artykuł do przeczytania.